Tegen de sleepwet

In juli 2017 is in Nederland de sleepwet (de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdienst (WIV)) aangenomen. Deze wet zorgt ervoor dat zonder enige aanwijzing iedere burger mag worden afgetapt. Onder het mom van terrorismebestrijding wordt de sleepnet-methode ingevoerd: grote hoeveelheden willekeurige gegevens worden verzameld en doorzocht op patronen. Onnodig, want uit onderzoek naar aanslagplegers bleek dat zij allang in beeld waren bij de geheime diensten. De PvdD heeft in de Tweede en Eerste Kamer tegen deze sleepwet gestemd. De Partij voor de Dieren is van mening dat privacy veiligheid ís. Wij zullen nooit toestaan dat onze mensenrechten, onze grondrechten op het spel worden gezet voor schijnveiligheid.

​Mensen brengen steeds meer tijd online door. De mobiele telefoon, de tablet of de computer is steeds binnen handbereik. Alles wat je doet, zegt, vindt, hebt of bent, waar je bent en met wie, is tegenwoordig online te vinden. En de overheid kijkt met je mee en slaat alles op voor 3 jaar en misschien wel voor altijd.

Met de sleepwet wordt iedere burger verdacht gemaakt en worden hun rechten ingeperkt. Voor de Partij voor de Dieren wordt met het in de gaten houden van onschuldige mensen een grens overschreden. Privacy biedt ons veiligheid en beschermt ons tegen de staat. Wanneer we onze privacy opgeven, geven we een belangrijk deel van onze veiligheid op. Inperking van de rechten van burgers mag alleen in uiterste gevallen. De PvdD hecht veel waarde aan de privacy van burgers en vindt het daarom belangrijk dat zij zich kunnen uitspreken over deze omstreden wet, waarmee het internet grootschalig mag worden afgeluisterd door de geheime dienst.

Medisch beroepsgeheim en journalistieke vrijheid

De Partij voor de Dieren is fel tegenstander van deze sleepwet en de herziening van de WIV in deze vorm. Maar dat betekent niet dat wij niet bereid zijn mee te werken aan een wet die wel goed is voor onze privacy en onze veiligheid. Op een aantal essentiële knelpunten hebben wij moties ingediend. De Partij voor de Dieren heeft verzocht dat het medisch beroepsgeheim omhoog moet blijven en dat deze op dezelfde manier behandeld moet worden als informatie van advocaten. De Partij voor de Dieren wil dat de medische informatie dus vrij wordt gesteld van verzameling en opslag door veiligheidsdiensten.

Daarnaast maakt de Partij voor de Dieren zich ernstig zorgen over de bronbescherming van journalisten. Onafhankelijke (onderzoeks-) journalistiek is noodzakelijk voor de controle op de macht en kan worden ingeperkt met de WIV. De Partij voor de Dieren wil voorkomen dat ongecontroleerde gegevens worden gedeeld met buitenlandse inlichtingendiensten. Daarom hebben we de regering gevraagd om het hacken van derden te verbieden, tenzij deze direct verbonden zijn met het doelwit.

Toezicht
Als de AIVD en de MIVD een "onderzoekopdrachtgerichte interceptie" aanvragen, willen ze alle telecommunicatie (online en offline) verzamelen, verwerken en analyseren omdat ze niet precies weten wat ze zoeken.

Om dit te begrijpen: Stel je voor dat de Noordzee vol zit met data. De veiligheidsdiensten denken dat er ergens langs de Nederlandse kust belangrijke data te vinden is. Ze gooien dan als het ware een groot net (sleepnet) uit langs de hele kust, in de hoop dat ze dat ene kleine stukje data kunnen vinden. Alle andere data die ze vangen, ook die van jou en mij, mogen ze drie jaar bewaren, zelfs als ze niet vinden wat ze zochten.

De minister krijgt een verzoek van de AIVD of MIVD om zo'n onderzoek op te starten. Wanneer de minister dit verzoek goedkeurt gaat deze vervolgens naar de TIB (toetsingscommissie). Zij moeten toestemming geven voordat de AIVD of MIVD het sleepnet gaan uitgooien. Deze commissie moet bestaan uit twee (oud) rechters en een technisch expert. Vanwege de vaagheid van de wet en de ruime mogelijkheden van de veiligheidsdiensten is het belangrijk dat de toetsingscommissie de grenzen vaststelt. Als ze dit niet goed doen, kan het net steeds groter worden.

Interessant detail: Er zijn geen drie maar slechts twee “geschikte” kandidaten voor de toetsingscommissie gevonden. Omdat de regering deze toetsingscommissie nodig heeft om de wet in werking te laten treden namen ze genoegen met deze twee kandidaten. De Partij voor de Dieren ziet dat er nu al een loopje wordt genomen met het toezicht. De Partij voor de Dieren was de enige partij in de Tweede Kamer die tegen de benoeming van deze kandidaten heeft gestemd.

Wanneer de AIVD of de MIVD mogen beginnen met het uitgooien van hun sleepnet is er ook een extra toets van de CTIVD (Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten) nodig. Wanneer de CTIVD opmerkt dat er iets niet klopt aan de aanvraag of de werkwijze, zullen ze dit doorgeven aan de regering en eventueel aanbevelingen doen. De regering moet vervolgens deze aanbevelingen doorsturen ter beoordeling aan de toetsingscommissie (die dus al de eerste toetsing gedaan heeft). De toetsingscommissie moet dus uiteindelijk beslissen of de toetsingscommissie zelf zijn werk wel goed gedaan heeft.

De Partij voor de Dieren vindt dat de CTIVD bindende en onafhankelijke adviezen moet kunnen geven. Zoals de wet nu is, zijn we niet voldoende beschermd tegen misbruik van macht.