Kamer­vragen aan de minister van Justitie over graaf­werk­zaam­heden in broed­ko­lonie van vogels in Rotterdam

Indiendatum: mei 2007
Antwoorddatum: 24 jun. 2007

Antwoorden van de Minister van Justitie op vragen van het lid Thieme (PvdD) over graafwerkzaamheden in een broedkolonie van vogels in Rotterdam. (Ingezonden 7 mei 2007, onder nummer 2060714500)

1
Bent u bekend met het feit dat op grote schaal een ruimtelijke ingreep, in de vorm van afgraving, zandstorting en het bedekken met plastic, wordt gepleegd op terreinen (vele hectares) van Nerefco, Lion Gas, en het Havenbedrijf aan de Markweg in Rotterdam Europoort? 1) Zo ja, wat is uw reactie daarop? Zo neen, waarom niet?

2
Bent u voorts bekend met het feit dat de bevoegde instantie, het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, geen vergunning heeft afgegeven ingevolge de Flora- en faunawet (omdat de noodzaak hiertoe ontbrak) en dat daarom deze werkzaamheden illegaal zijn? Zo ja, welke acties heeft u ondernomen om deze illegale praktijken van ruimtelijke ingrepen tegen te gaan? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 1 en 2
Ja. Voor wat betreft mijn reactie hierop verwijs ik naar de antwoorden van mijn ambtgenote van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit op de kamervragen van de leden Van Gent (GroenLinks) en Thieme (PvdD) van respectievelijk 16 april 2007 en 3 mei 2007.

3
Bent u tevens bekend met het feit dat met betrekking tot deze illegale praktijken aangifte is gedaan bij de Rotterdamse politie door diverse organisaties en particulieren, en dat tevens de politie met klem verzocht is de werkzaamheden onmiddellijk te laten stilleggen? Zo ja, hoe heeft u deze aangiften behandeld? Zo neen, waarom niet?

4
Kunt u aangeven waarom het Openbaar Ministerie tot nu toe deze illegale werkzaamheden niet heeft stilgelegd, en waarom de Rotterdamse politie nog steeds geen proces-verbaal heeft opgemaakt?

5
Kunt u aangeven of het Openbaar Ministerie het Havenbedrijf Rotterdam toestemming heeft gegeven op het terrein, bekend als ‘Kop van de Beer’ waar maar liefst 40 hectare meeuwenkolonie opzettelijk en illegaal verstoord is, door te gaan met deze illegale verstoring op een deel (ca 8 ha) van dat gebied? Zo ja, kunt u verklaren op basis van welke overwegingen en bevoegdheden het Openbaar Ministerie besloten heeft toe te staan dat er 8 hectare grond mag worden afgegraven ten koste van beschermde dieren, zonder dat van de illegale activiteiten zelfs maar proces-verbaal is opgemaakt ? Zo neen, kunt u aangeven hoe het mogelijk is dat deze illegale activiteiten plaatsvinden?

6
Is het u bekend dat in het betreffende gebied momenteel tienduizenden meeuwen en andere vogels bivakkeren, die in hun nesteldrang worden gestoord en waarvan de biotoop door de wijze van verstoring (verwijdering van de vegetatie) grotendeels is vernield? Kunt u uitleggen waarom u toegestaan heeft in het omschreven gebied in strijd met artikel 10 van de Flora- en faunawet broedvrij te houden en dit op een manier te doen, die in strijd is met artikel 11 van de Flora- en faunawet, namelijk het vernielen en verstoren van voortplantingsgebieden en/of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren?

Antwoord 3 t/m 6
De stichting De Faunabescherming heeft bij brieven van 24 april 2007 en 1 mei 2007, gericht aan het Regionale Milieupolitie Team van de politie Rotterdam-Rijnmond, aangifte gedaan van overtredingen van de Flora- en Faunawet. Deze aangiften zijn in behandeling genomen door de handhavingseenheid Rotterdam van het Functioneel Parket. Het Functioneel Parket is een onderdeel van het Openbaar Ministerie, dat (onder meer) belast is met de strafrechtelijke handhaving van milieudelicten.
De voornoemde aangiften zien op twee gevallen van mogelijk handelen in strijd met bepalingen van de Flora- en faunawet.

De aangifte van 24 april 2007 heeft betrekking op een terrein, bekend als de ‘Kop van de Beer’ aan de Markweg, Europoort. Dit terrein is in beheer bij het Havenbedrijf Rotterdam en heeft een grootte van ongeveer 40 hectare.
De milieupolitie heeft op 24 en 25 april 2007 ter plaatse een onderzoek ingesteld. Geconstateerd werd dat er op het voornoemde terrein twee trekkers rondreden, die de aanwezige vogels inderdaad verontrustten, zulks kennelijk met de bedoeling om nestelen te voorkomen. Het bleek voorts dat er op dat moment geen nesten of broedsels aanwezig waren. Het Havenbedrijf Rotterdam heeft vervolgens, mede naar aanleiding van contacten met het Functioneel Parket, besloten om van het terrein 32 hectare ongemoeid te laten en 8 hectare ‘broedvrij’ te houden. Op het laatstgenoemde gedeelte wordt grondonderzoek verricht ten behoeve van bouwwerkzaamheden. Na dit grondonderzoek zal ongeveer 6 van de 8 hectare weer ter beschikking komen van de meeuwen.

De aangifte van 1 mei 2007 heeft betrekking op werkzaamheden van raffinaderij Nerefco op een terrein dat eveneens aan de Markweg ligt. Nerefco is voornemens om (een deel van) dat terrein te gebruiken voor de opstelling van portacabins ten behoeve van de huisvesting van extra personeel, dat zal worden ingezet bij een grote onderhoudsbeurt aan de installaties. Dit terrein is door Nerefco afgedekt met folie dat is verzwaard met stenen. Uit door de Zeehavenpolitie op 2 mei 2007 verricht onderzoek is gebleken dat, op het moment dat de folie werd neergelegd, zeer waarschijnlijk nog geen nestbouw had plaatsgevonden. Evenmin hebben zich vogels op de folie genesteld.

Nesten van de meeste vogelsoorten – en dat geldt ook voor deze meeuwen – zijn nesten als bedoeld in artikel 11 van de Flora- en faunawet, zo lang deze gedurende het broedseizoen werkelijk als nest in gebruik zijn. De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft aangegeven dat voor het broedseizoen van deze vogels geen standaardperiode kan worden gehanteerd; het broedseizoen begint zodra er daadwerkelijk wordt gebroed. Aangezien er in casu geen nesten of andere voortplantingsplaatsen zijn geconstateerd en dus ook niet zijn vernield of verstoord, is van overtreding van artikel 11 van de Flora- en faunawet geen sprake. Aangezien de kleine mantelmeeuw buiten het broedseizoen geen vaste rust- of verblijfplaats heeft, is evenmin sprake van verstoring van vaste rust- of verblijfsplaatsen. Het is, zoals eveneens door mijn ambtsgenoot aangegeven, op zichzelf toegestaan om te voorkomen dat vogels tot broeden komen.

In beide zaken is er mogelijk sprake van, in strijd met het bepaalde in artikel 10 van de Flora- en faunawet, opzettelijk verontrusten van dieren, die behoren tot een beschermde inheemse diersoort.

Voor zover er al sprake zou kunnen zijn van overtreding van de Flora- en faunawet zal de officier van justitie bij het Functioneel Parket in casu geen opsporingsonderzoek gelasten. Aan dat besluit liggen de overweging ten grondslag dat de primaire functie van het gebied niet is gelegen in natuurbescherming, maar is van industriële aard.

Ten aanzien van het gebied van het Havenbedrijf Rotterdam, komt daar nog bij dat het grootste deel van dat gebied ongemoeid wordt gelaten en dat 6 van de genoemde 8 hectare na de werkzaamheden weer ter beschikking van de vogels komen.
Ten aanzien van het gebied van Nerefco geldt nog dat het uiteindelijke doel van de activiteiten is gelegen in onderhoudswerkzaamheden, hetgeen van belang is voor de externe veiligheid (Nerefco is immers een zogenaamd BRZO-bedrijf op grond van het Besluit Risico’s Zware Ongevallen) en dat het terrein kennelijk niet definitief wordt bebouwd.

Gelet op het vorenstaande heeft het Openbaar Ministerie, indien er al sprake is van strafbare feiten, strafvervolging niet opportuun geacht, hetgeen a fortiori ook geldt voor stillegging van de werkzaamheden. Ik acht deze beslissing verantwoord.

7
Kunt u aangeven welke processen-verbaal er het afgelopen jaar zijn opgemaakt in dat gebied, ingevolge overtreding van de Flora- en faunawet en welke processen-verbaal door het Openbaar Ministerie niet in behandeling genomen zijn? Indien er processen-verbaal niet in behandeling genomen zijn door het Openbaar Ministerie, kunt u uitleggen waarom dit niet is gebeurd? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 7
Het College van procureurs-generaal heeft mij laten weten dat uit het registratiesysteem van het Openbaar Ministerie (Compas) niet is na te gaan hoeveel processen-verbaal terzake van overtreding van artikel 10 en 11 van de Flora- en faunawet in het bewuste gebied aan het Openbaar Ministerie zijn ingezonden, omdat in Compas alleen op pleegplaats (in casu Rotterdam) wordt geregistreerd. Indien opsporingsdiensten processen-verbaal opmaken die niet aan het Openbaar Ministerie worden ingezonden vindt daarvan evenmin registratie plaats in Compas.


8
Bent u bereid het verantwoordelijke Openbaar Ministerie opdracht te geven de illegale werkzaamheden onmiddellijk te laten stilleggen? Zo ja, wanneer gaat dat gebeuren? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 8
Nee, zie mijn antwoord op de vragen 3 tot en met 6.

9
Bent u bekend met het feit dat er ten aanzien van het functioneren van het Rotterdamse Parket al jaren klachten zijn van maatschappelijke organisaties omtrent het alert en adequaat optreden bij aangiftes van illegale praktijken de natuur en milieu betreffende? Zo ja, neemt u deze klachten serieus en waaruit blijkt dat? Welke maatregelen gaat u nemen? Zo neen, waarom niet?

Antwoord 9
Juist om de handhaving van milieuaangelegenheden, waaronder de onderhavige, op een hoger niveau te krijgen, worden alle milieuzaken per 1 oktober 2005 behandeld door het Functioneel Parket. Het parket Rotterdam behandelt dit soort zaken dus niet meer. Bij het Functioneel Parket zijn terzake geen klachten bekend.

10
Kunt u gezien de urgentie van het probleem (vanwege het broedseizoen van de meeuwen, alsmede vanwege de aanwezigheid van talloze jonge konijnen) en de onherroepelijkheid van de voortdurende verstoring zo snel mogelijk met een antwoord komen?

Antwoord 10
Ik verwijs naar de antwoorden van mijn ambtgenote van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit op de kamervragen van de leden Van Gent (GroenLinks) en Thieme (PvdD) van respectievelijk 16 april 2007 en 3 mei 2007. Ik leid hier uit af dat zich onder de met folie afgedekte percelen geen jonge konijnen bevinden.

1) Op de terreinen van het Havenbedrijf, Nerefco, Eastman en Lion Gas, gelegen aan de Markweg in Rotterdam, broeden momenteel duizenden meeuwen behoren tot diverse beschermde soorten alsmede andere beschermde vogelsoorten zoals de wulp, de scholekster en de kievit. Tevens zijn er vele nesten met jonge konijnen. Momenteel vinden er op grote schaal graafwerkzaamheden plaats, midden in deze broedgebieden van vogels, konijnen en andere beschermde dieren, waarbij vele dieren de dood vinden of op een wrede manier worden verjaagd uit hun broedgebied.


Toelichting: deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen van het lid Van Gent (GroenLinks), ingezonden 16 april 2007 (vraagnummer 2060712470) en het lid Thieme, ingezonden 3 mei 2007 (vraagnummer 2060714190)