Kamer­vragen aan de minister van LNV over het vergassen van ganzen

Indiendatum: mei 2008
Antwoorddatum: 5 jun. 2008

Geachte Voorzitter,

Hierbij stuur ik u de antwoorden op vragen van het lid Thieme (PvdD) over het vergassen van ganzen.

1
Kent u het bericht “Ganzen op Texel komende ruiperiode vergast”?

Ja. Het lijkt mij goed hier expliciet uit te spreken dat het woord ‘vergast’ een zeer zware lading heeft. Daar ben ik mij zeer wel van bewust. Als echter op goede gronden is besloten dat dieren gedood moeten worden, dient zo objectief mogelijk gekozen te worden voor een adequate methode die onnodig lijden van dieren voorkomt. Het gebruik van koolstofdioxide kan dan de beste keuze zijn.

2
Is het bericht waar en zijn Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, LTO, gemeente en provincie inderdaad voornemens om ganzen te vergassen? Zo ja, op welke schaal en met welke reden? Zo neen, hoe verklaart u dit bericht?

Ja. De populatie ganzen in de zomerperiode, met name van de grauwe gans en de verwilderde gedomesticeerde gans, neemt landelijk toe. Er is sprake van een toename van het aantal broedparen en van het aantal zwervende eerstejaars vogels. Ondanks maat¬regelen die door provincies genomen worden, neemt jaarlijks de schade in de landbouw toe. Ook in natuurgebieden treden problemen op.

Op verzoek van mijn ambtsvoorganger heeft het Beleidskader faunabeheer, waarin Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Vogelbescherming, LTO en provincies deelnemen, vorig jaar november een handreiking uitgebracht over hoe om te gaan met over¬zomerende ganzen. Het is juist in dat kader dat het vangen tijdens de ruiperiode een van de methoden is om de populatie effectief te reduceren met het doel overlast en schade van deze ganzen te beperken. De dieren worden daarbij op een rustige manier bijeen¬gedreven in een kraal, waarna ze in kooien worden gestopt. Deze methode veroorzaakt de minste onrust in het (natuur)gebied.

De ganzen worden daarna op een manier gedood waarbij onnodig leed wordt voorkomen. Deze maatregelen kunnen alleen worden genomen indien het om een beschermde inheemse soort gaat waarvan de gunstige staat van instandhouding niet wordt aangetast of als het om een verwilderde gans dan wel exoot gaat.

3
Kunt u uiteenzetten of het vergassen van ganzen vaker plaatsvindt in Nederland? Zo ja, op welke schaal?

Sinds 2004 worden regelmatig ganzen op deze manier gedood. Op welke schaal dit gebeurt, kan ik niet in detail aangeven.

4
Kunt u uiteenzetten hoeveel ganzen vergast zullen worden en om welke soorten het gaat?

Het voornemen is om op Texel circa 5000 ganzen te vangen en te doden middels vergassing. Dit is ongeveer 80% van de overzomerende ganzenpopulatie van Texel. Daarmee wordt de doelpopulatie gehaald van 200 broedparen (rond de 800 dieren) op het eiland. Het gaat hier om soortechte grauwe ganzen en verwilderde ganzen. Verwilderde ganzen die afstammen van gedomesticeerde ganzen laten zich makkelijker vangen. Daardoor zal vooral de populatie verwilderde gedomesticeerde ganzen worden uitgedund.

5
Is het u bekend dat ganzen een monogame diersoort zijn, die relaties voor het leven aangaan, waardoor het moedwillig doden van ganzen onvermijdelijk tot grote aantallen rouwende partnerdieren zal leiden? Zo ja, acht u dit ethisch verantwoord en op welke gronden?

Ganzen onderhouden inderdaad een monogame relatie. Bij de vangmethode die hier aan de orde is, worden hele familiegroepen gevangen. Hierdoor is de kans groter dat beide partners samen gevangen en gedood worden dan bij afschot.

6
Door wie is een vergunning afgegeven voor het vergassen van dieren in de ruiperiode en welke middelen zijn daarbij toegestaan? Acht u het ethisch verantwoord om dieren in de ruiperiode te doden?

Gedeputeerde Staten zijn hier bevoegd gezag en hebben voor het vangen en doden van de ganzen toestemming te verlenen. Tegen de ontheffing is bezwaar gemaakt. De rechter heeft bepaald dat, in afwachting van de beslissin op bezwaar, geen gebruik mag worden gemaakt van de ontheffing.

7
Is er onderzoek gedaan naar vormen van diervriendelijke schadepreventie, voordat is besloten tot het op grote schaal vergassen van de dieren? Zo ja, door wie en op welke wijze? Zo neen, bent u bereid alsnog onafhankelijk onderzoek te laten verrichten naar diervriendelijke vormen van schadepreventie?

Ja, SOVON heeft op een aantal manieren onderzoek gedaan naar schadepreventie.
Op Texel is bijvoorbeeld uitgebreid praktijkonderzoek gedaan naar het effect van het jaarlijks rapen of onklaar maken van eieren om de populatie broedende ganzen daar te beperken . Die methoden hebben niet kunnen voorkomen dat de populatie toch toenam.

8
Bent u bereid onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek te stimuleren naar diervriende¬lijke vormen van schadepreventie speciaal gericht op de schade die ganzen zouden veroorzaken?

Dergelijk onderzoek valt onder de taken van het Faunafonds. Bekend is dat de huidige werende middelen, zoals plaatsen van vlaggen, onvoldoende werken. De ganzen wennen daar snel aan. Tevens verwijs ik u naar het werkprogramma van de nota Dierenwelzijn 2008-2011 , waarin ik de ambitie uitspreek over de ontwikkeling van alternatieve middelen voor faunabeheer. Dit met het oog op vermindering van schade en afschot.

9
Kunt u een indicatie geven van het soort en de omvang van de schade die ganzen zouden veroorzaken in het bewuste gebied en waarom die niet op een diervriendelijke wijze te voorkomen of te compenseren zou zijn?

Schade door overzomerende ganzen op Texel wordt geschat op € 10.000,- in de periode van 1 april tot 1 oktober 2007. Schade is veroorzaakt aan aardappelen, gras en graan. Bekend is dat in de winterperiode de schade veroorzaakt door grauwe ganzen is getaxeerd op € 40.000,-. Ik wijs er in dit verband op dat wanneer niet wordt ingegrepen in de populatieomvang, de schade zal blijven toenemen.

DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,



G. Verburg