Kamer­vragen aan de ministers van LNV en Justitie over misstanden in veetrans­porten

Indiendatum: jun. 2007
Antwoorddatum: 19 aug. 2007

Geachte Voorzitter,

Hierbij doe ik u, mede namens de minister van Justitie, de antwoorden toekomen op de vragen van de leden Thieme (PvdD) en Van Velzen (SP) over welzijnaspecten van transport van levend vee.

1, 2 en 3
Kunt u aangeven of u de huidige regelgeving, de controle en de handhaving van het maximale aantal dieren per vrachtwagen tijdens veetransporten afdoende vindt? Zo ja, hoe verklaart u dan het grote aantal geconstateerde overtredingen? Zo neen, wat gaat u veranderen en binnen welke termijn?

Deelt u de mening dat het aantal geconstateerde overtredingen van veetransporteurs opvallend hoog is? Zo ja, kunt u aangeven wat hiervoor de reden kan zijn? Zo neen, waarom niet?

Kunt u aangeven wat de regels zijn voor het maximale aantal dieren dat in een vrachtwagen mag worden vervoerd en waarom een overschrijding van het maximale aantal dieren per vrachtwagen zo vaak kan voorkomen?

In de Verordening (EG) nr. 1/2005, inzake de bescherming van het dierenwelzijn tijdens het transport van dieren (hierna: de Transportverordening) is geen maximaal aantal dieren per vervoermiddel bepaald, maar een minimale oppervlakte per dier. Deze minimale oppervlakten worden bepaald door de diersoort, de grootte van het dier en de leeftijd van het dier. Daarmee is het maximale aantal dieren dus afhankelijk van het vervoermiddel en de kenmerken van de te vervoeren dieren. De regelgeving is, met betrekking tot dit welzijnsaspect voldoende ingericht op de welzijnseisen ten aanzien van verschillende diersoorten.
De geconstateerde overtredingen betreffen binnenlands transport. Binnenlands transport behoeft niet te worden gecertificeerd, waardoor er geen controle plaatsvindt bij vertrek. Wel vinden er regelmatig controles plaats op de weg door de AID en in het slachthuis door de VWA.
In de Transportverordening is tevens bepaald dat dieren alleen mogen worden vervoerd wanneer in het voertuig documenten aanwezig zijn waarin de herkomst en eigenaar van de dieren, plaats, datum en uur van vertrek, plaats van bestemming en de verwachte duur van het voorgenomen transport zijn opgenomen. Deze eis is sinds 5 januari 2007 van kracht en heeft niet eerder in de transportsector gegolden. De controle van 20 op 21 juni richtte zich in het bijzonder op de naleving van deze nieuwe eis. Tijdens de controle zijn, naast overtredingen van het minimale oppervlak per dier, met name overtredingen van vereisten ten aanzien van de te tonen documenten geconstateerd. Bij dit soort overtredingen wordt conform de Richtlijn strafvordering regelgeving ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit beleidsterrein veterinair van het OM waar mogelijk door middel van het bestuursrecht naleving gevorderd.
Gezien de achtergrond van de controles en de aard van de overtredingen deel ik de mening, dat het aantal geconstateerde overtredingen opvallend hoog is, niet.
Voor een afgewogen oordeel over de naleving zijn de resultaten van controles gedurende een bepaalde tijdsperiode noodzakelijk. De resultaten die worden verkregen door middel van controles in de periode vanaf 5 januari 2007 zijn bepalend voor de keuze van de in te zetten interventiestrategie.

4
Wat is het controle en handhavingsysteem om een overschrijding van het maximale aantal dieren per vrachtwagen te voorkomen?

Onder andere bij exportcertificering wordt door de dierenarts van de VWA gekeken of aan de vereisten van de Transportverordening is voldaan. Ook bij aankomst in slachthuizen kan hierop, indien de dierenarts van de VWA aanwezig is, worden gelet.
Op grond van de Transportverordening mag transport met een duur van meer dan 8 uur slechts worden uitgevoerd met een gecertificeerd vervoermiddel. Bij transport met een duur van meer dan 8 uur controleert de VWA voorafgaand aan het transport of voor het totaal aantal dieren voldoende ruimte is in het te gebruiken vervoermiddel. Transport met een duur van minder dan 8 uur kan ook met een niet gecertificeerd vervoermiddel worden uitgevoerd. Bij een deel van die transporten controleert de VWA ook voorafgaand aan het transport. De AID voert in beide gevallen wegcontroles uit.

5
Kunt u verklaren of de constatering van de politie en de Algemene Inspectiedienst (AID) dat ‘andere vervoerders dan veetransporteurs hun zaken beter op orde hadden’ te maken heeft met een gebrek aan strenge regels, een gebrek aan strenge controles, te lage straffen voor overtredingen of anderszins? Kunt u uw verklaring toelichten en aangeven waarop u uw verklaring baseert?

Nee, de constatering zoals die vermeld staat in het genoemde artikel, is afkomstig van de schrijver van het artikel, niet van de politie of de AID. Ik ga niet speculeren over de effectiviteit van de handhaving op basis van de constateringen van de verslaggever.

6
Kunt u aangeven op welke wijze de overtreders van de controle in de nacht van 20 op 21 juni aangepakt zullen worden en in welke mate dit volgens u voldoende doeltreffend, evenredig en afschrikwekkend is om wantoestanden te voorkomen, zoals de Europese Verordening inzake de bescherming van dieren tijdens vervoer voorschrijft?

Tegen 7 vervoerders is door de AID een proces-verbaal opgemaakt. Deze processen-verbaal worden aan het OM toegezonden, dat zal besluiten of tot het instellen van strafvervolging zal worden overgegaan. Indien het OM besluit om tot strafvervolging over te gaan, kan het afhankelijk van de omstandigheden van het geval kiezen voor het aanbieden van een transactie of voor dagvaarding voor de rechter.

7
Kunt u aangeven of na invoering van de Europese Verordening het aantal geconstateerde overtredingen van veetransporteurs is toegenomen, afgenomen of gelijk gebleven? Welke conclusies kunt u daaruit trekken?

De Transportverordening is op 5 januari 2007 in werking getreden. De eisen uit deze verordening gelden dus ruim een half jaar. Deze termijn acht ik te kort om algemene uitspraken te doen over toename of afname van het aantal overtredingen van veetransporteurs.

8
Kunt u aangeven hoe groot u de pakkans acht van veetransporteurs die in overtreding zijn en wat uw schatting is van het percentage van veetransporteurs die geverbaliseerd wordt tegenover het totaal van het aantal veetransporteurs dat in overtreding is?

Nee, dat kan ik niet, aangezien ik niet weet hoeveel veetransporteurs in overtreding zijn. Hoewel deze vraag derhalve niet feitelijk te beantwoorden is, meld ik u graag dat mijn controlediensten hun inspanningen ten behoeve van de handhaving van regelgeving uiterst serieus nemen.

9
Bent u bereid om gezien de resultaten van de controle in de nacht van 20 op 21 juni op de A12 bij Veenendaal en de schokkende resultaten, aanvullende maatregelen te nemen om de pakkans van vervoerders die in overtreding zijn te vergroten? Zo ja, op welke wijze en binnen welke termijn? Zo neen, waarom niet?

Nee, ik ben daartoe niet bereid. Ik ben niet van plan om alleen op basis van de resultaten van de controle op 20 op 21 juni aanvullende maatregelen te nemen. Zoals ik in mijn brief van 30 mei 2007 heb aangegeven, vinden er regelmatig controles plaats. Ik wil mij overigens meer gaan richten op het voorkomen van overtredingen.

10
Kunt u aangeven of u nog steeds van mening bent dat de eindverantwoordelijkheid van het welzijn van de getransporteerde dieren bij de vervoerder ligt? Zo ja, deelt u de mening dat u de mate waarin deze eindverantwoordelijkheid ingevuld wordt beter moet controleren? Zo neen, wat gaat u veranderen en binnen welke termijn?

Ja, zoals ik in mijn brief van 30 mei 2007 heb aangegeven wordt streng opgetreden tegen vervoerders die onvoldoende invulling geven aan hun eigen verantwoordelijkheid. Controle op de mate waarop invulling wordt gegeven aan deze verantwoordelijkheid vindt in regelmatig mate plaats.

11
Kunt u aangeven wat de relatie is tussen het aantal veetransporten en de verschillen in slachtpremies in de Europese Unie? Is er sprake van veetransporten die enkel plaatsvinden omdat het slachten over een grens goedkoper is?

Om van een hogere slachtpremie in een andere lidstaat te kunnen profiteren, moeten de dieren niet alleen naar die lidstaat worden vervoerd, maar moeten ze daar ook minimaal twee maanden worden gehouden alvorens ze kunnen worden geslacht. De kosten die hiermee zijn gemoeid wegen in het algemeen niet op tegen de baten van een hogere premie. Mijns inziens is er dus geen relatie tussen het aantal veetransporten en de verschillen in slachtpremies in de EU.

12
Kunt u aangeven op welke aspecten de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) vervoerders van levend vee maant? Is het waar dat dit alleen gebeurt bij te late retournering van reisprogramma's? Zo neen, op welke andere overtredingen is nog meer 'gemaand' of is het dossier overgedragen aan de AID?

De VWA maant vervoerders van levend vee, naast overtredingen met betrekking tot retournering van reisprogramma’s, op een groot aantal overtredingen, zoals overtreding van dierenwelzijnsregelgeving en overtreding van bepalingen ten aanzien van exportcertificering. Afhankelijk van de ernst van de overtreding worden gevolgen aan de overtreding verbonden.
De VWA houdt dossiers bij over vervoerders op basis van klachten en constateringen door de VWA, de AID en bevoegde buitenlandse autoriteiten. Een sanctie kan bestaan uit een aantekening of vermelding in dit dossier, een schriftelijke waarschuwing, of uit een schorsing of intrekking van de vervoerdersvergunning of uit een strafrechtelijke sanctie.

13
Is het waar dat er bij overtredingen met veetransporten mogelijkheden zijn tot specifieke sancties, zoals het intrekken van de vervoersvergunning? Zo ja, bij wie ligt die verantwoordelijkheid en hoe vaak wordt deze sanctie (jaarlijks) toegepast?

Het is juist dat er op grond van de Transportverordening mogelijkheden zijn tot het opleggen van specifieke sancties. De Transportverordening schrijft voor dat voor specifieke soorten transport een vergunning voor de vervoerder, een certificaat van goedkeuring van het vervoermiddel, een getuigschrift van vakbekwaamheid van de chauffeur of een combinatie van die drie nodig is om te mogen vervoeren.
De vergunning, het certificaat en het getuigschrift kunnen ieder afzonderlijk worden geschorst of ingetrokken wanneer bij controle blijkt dat de houder van de vergunning, het certificaat of het getuigschrift niet langer voldoet aan de eisen die in de vergunning worden gesteld.
Deze sanctie wordt, afhankelijk van de ernst van de overtreding, toegepast door de VWA, wanneer een vervoerder binnen twee jaar drie waarschuwingen heeft ontvangen. Overtredingen van de dierenwelzijnsregelgeving, die voor inwerkingtreding van de Transportverordening zijn begaan, worden tevens als waarschuwing aangemerkt.
Vanaf inwerkingtreding van de Transportverordening heeft de VWA 25 waarschuwingen uitgedeeld. In totaal zijn er 21 vermeldingen in het dossier naar vervoerders verzonden. Het betreft 20 vermeldingen op basis van administratieve vereisten en één op basis van een diergeneeskundige verklaring. Twee vervoerders hebben inmiddels een tweede waarschuwing ontvangen.


DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,


G. Verburg