Kamer­vragen aan de ministers van LNV en Ontwik­ke­lings­sa­men­werking over de certi­fi­cering van onver­ant­woorde soja door de Round Table on Respon­sible Soy (RTRS)

Indiendatum: apr. 2008
Antwoorddatum: 27 mei 2008

1
Is het waar dat binnen de huidige uitgangspunten van de Round Table on Responsible Soy (RTRS) het gebruik van gentech soja wordt toegestaan? 1) Zo ja, op welke wijze heeft u op dit nieuws gereageerd? Zo neen, waarom hebben Niet Gouvernementele Organisaties (NGO’s) dan de noodklok geluid en stellen zij dat de RTRS klaar staat onverantwoorde soja als duurzaam te certificeren?

Ja, met betrekking tot duurzaamheid wordt in de uitgangspunten door de RTRS principieel geen onderscheid gemaakt tussen ggo-soja en non-ggo soja. Deze uitgangspunten zijn in mei 2007 door de ’General Assemblee’ van de RTRS vastgesteld. De RTRS is een privaat platform (vereniging naar Zwitsers Recht) waarvan bedrijven uit de internationale sojasector en maatschappelijke organisaties, zoals diverse internationale en lokale NGO’s, lid zijn.
Ik heb van deze uitgangspunten kennisgenomen.

2
Hoe beoordeelt u de oproep van de NGO’s dat de RTRS onduurzame soja gaat certificeren?

Telers, handelaren, verwerkers, kredietverschaffers en NGO’s zijn de leden van de RTRS en maken gezamenlijk uit welke duurzaamheidcriteria voor ‘Responsible Soy’ worden vastgesteld. Momenteel is men in RTRS-verband bezig om op een gestructureerde en evenwichtige wijze deze criteria te ontwikkelen die vervolgens weer de basis dienen te vormen voor indicatoren en standaarden ten behoeve van de certificering van volgens deze RTRS-criteria duurzame soja. Dit gebeurt middels een zogenaamd ‘multi stake holder’-proces waaraan de RTRS-leden deelnemen en in een ‘open consultatie’-procedure waarbij eenieder die zich bij de sojasector betrokken voelt, kan reageren op de conceptcriteria die in het RTRS-proces worden ontwikkeld.

3
Deelt u deze mening dat gentech soja per definitie niet duurzaam is en daarom niet als duurzaam gecertificeerd kan worden? Zo ja, op welke wijze gaat u oneigenlijke certificering van gentech soja voorkomen? Zo neen, waarom niet en waarom kan volgens u gentech soja als duurzaam worden aangemerkt?

Ik kan me niet vinden in de stelling dat ggo’s en/of ggo soja per definitie niet duurzaam zijn. De Cogem (Commissie genetische modificatie) stelt in haar recente signalering “perspectieven van ggo-gewassen voor een duurzame landbouw” dat ggo-gewassen vanuit economisch en milieu-oogpunt waardevol kunnen zijn voor een duurzame landbouw. De minister van VROM heeft deze Cogem-signalering op 25 april 2008 aan de Tweede Kamer aangeboden.

4
Deelt u de mening dat sojamonoculturen per definitie niet duurzaam zijn en daarom ook niet binnen de duurzaamheidscriteria van de RTRS zouden moeten vallen? Zo ja, op welke wijze gaat u voorkomen dat soja van grootschalige sojamonoculturen door de RTRS worden gecertificeerd? Zo neen, waarom niet?

Neen, het is niet objectief vast te stellen dat in monocultuur geteelde soja per definitie duurzaam of niet duurzaam is. De criteria voor duurzame soja als basis voor certificering worden bepaald door de leden van de RTRS in een zogenaamd ‘multi stake holder proces’. Hiertoe is een procedure van kracht waarin is vastgelegd dat over de criteria eerst binnen de eigen gelederen (bijvoorbeeld van de NGO’s) en vervolgens met de andere geledingen (bijvoorbeeld de telers en de handelaren) overeenstemming wordt bereikt.

5
Op welke wijze gaat u ervoor zorgen dat de duurzaamheidscriteria die worden gesteld aan de door de RTRS gecertificeerde soja ook daadwerkelijk wat voorstellen en garanderen dat bij de productie geen slavernij of verdrijving van land gemoeid is, geen aantasting van biodiversiteit plaatsvindt en erosie actief wordt bestreden?

De RTRS is een onafhankelijk platform dat door de Nederlandse regering wordt ondersteund, omdat de RTRS een reëel en kansrijk initiatief is van bedrijven en maatschappelijke organisaties om de duurzaamheid van de mondiale sojaketens te bevorderen.
Het is de verantwoordelijkheid van alle RTRS-leden dat de te ontwikkelen duurzaamheidcriteria voor soja breed worden gedragen. Daarbij richt de RTRS zich als private organisatie op de zogenaamde ‘main stream’ soja met als doel het overgrote deel van de wereldhandelstromen aan sojabonen en sojaproducten (olie en schroot) te verduurzamen.

6
Kunt u uiteenzetten waarom de direct betrokken lokale bevolking, zoals bijvoorbeeld in Brazilië en Paraguay, niet deelneemt aan de RTRS? Kunt u daarbij uiteenzetten hoe hun specifieke belangen, te weten het grote risico om van hun land verdreven te worden, behartigd worden en op welke wijze wordt gegarandeerd dat zij niet het onderspit delven?

Er zijn veel NGO’s die actief zijn op milieu en sociaal-economisch terrein in de afgelopen tijd lid van de RTRS geworden. Tevens is er een groot aantal met name lokale Zuid-Amerikaanse NGO’s betrokken bij het RTRS-proces als waarnemer. Voorts worden de specifieke belangen van deze lokale NGO’s in toenemende mate behartigd door de internationale overkoepelende organisaties of de netwerken waarbij deze NGO’s zijn aangesloten. Ik heb er vertrouwen in dat de RTRS hiermee op een gebalanceerde wijze de inbreng van de lokale bevolking meeneemt in het proces van criteria-ontwikkeling. Arbeidsomstandigheden en landrechten zijn, op basis van de reeds vastgestelde RTRS-uitgangspunten, aspecten van duurzaamheid die in het ‘multi stake holder’-proces specifiek aan de orde komen.


DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,

G. Verburg