Kamer­vragen aan de ministers van LNV en V&W over wrede en ondoor­dachte jacht op muskusrat

Indiendatum: jan. 2007
Antwoorddatum: 26 mrt. 2007

Geachte Voorzitter,

Hierbij geef ik antwoord op de vragen van het lid Thieme (PvdD) over de bestrijding van de muskusrat.

1
Kent u het bericht ‘Extra mankracht tegen de muskusrat’?

Ja.

2
Kent u het rapport ‘Muskusrattenbestrijding in Nederland: een quick scan naar nut, noodzaak en alternatieven’?

Ja.

3 en 4
Deelt u de conclusie van de opstellers van dit rapport dat - ondanks eerdere aanbevelingen daartoe - geen systematische metingen zijn verricht naar het voorkomen van schaden en aantallen van muskusratten, en dat daardoor de bestrijdingseffecten in onvoldoende mate beoordeeld kunnen worden?
Bent u bereid de aanbeveling van deze onderzoekers over te nemen om een (onafhankelijk) onderzoek in te stellen naar aantallen en schaden én een experimenteel onderzoek in te stellen naar alternatieve bestrijdingsmethoden en strategieën?

Sinds 1986 is de uitvoering van de bestrijding van de muskusrat een taak en verantwoordelijkheid van de provincies. In 1994 zijn ook de financiële middelen gedecentraliseerd. De uitvoering wordt momenteel vormgegeven door provincies en waterschappen. De Unie van Waterschappen en de provincies hebben zich verenigd in de Landelijke Coördinatiecommissie Muskusrattenbestrijding en sinds 2005 bestaat ook de Bestuurlijke Commissie Muskusrattenbestrijding.

In opdracht van de Landelijke Coördinatiecommissie Muskusrattenbestrijding heeft Altrerra onderzoek gedaan naar de muskusrattenbestrijding en het rapport ‘Muskusrattenbestrijding in Nederland: een quick scan naar nut, noodzaak en alternatieven’ geschreven, waar u in uw vragen naar verwijst.

De Alterra-rapportage uit 2005 liet veel vragen onbeantwoord. Daarom is er een onderzoeksprogramma opgezet voor 2006 en 2007. Dit programma bevat zeven onderzoeken, te weten:

1. De gevolgen van graverij van muskusratten voor de veiligheid van waterkeringen;
2. De relatie tussen populatieontwikkeling en veiligheid van waterkeringen;
3. Economische schade;
4. Preventieve middelen;
5. Alternatieve vangststrategieën;
6. De effectiviteit van de huidige organisatievorm;
7. Vangmiddelen.

Het eerste onderzoek naar ‘De gevolgen van graverij van muskusratten voor de veiligheid van waterkeringen’ en het zesde onderzoek naar ‘De effectiviteit van de huidige organisatievorm’ is inmiddels afgerond:
• Het eerste onderzoek naar de schade van waterkeringen is gebaseerd op waar¬nemingen van graverij bij het huidige regime van bestrijding. Het is denkbaar dat graverij in waterkeringen omvangrijker wordt indien zich een hoge populatie¬dichtheid ontwikkelt en mogelijk een tekort aan voedsel en/of leefruimte ontstaat. De conclusie uit dit onderzoek is dat, met uitzondering van de zeekeringen, alle typen waterkeringen in veiligheid afnemen als gevolg van het gegraaf van muskusratten.

• De conclusie uit het zesde onderzoek is dat er knelpunten zijn in de huidige organisatievorm. De onderzoekers geven een aantal aanbevelingen aan bestuurders van provincies en waterschappen.

Binnenkort start de opdrachtverlening voor de onderzoeken naar economische schade als gevolg van muskusratten, preventieve maatregelen en de onderzoeken naar alternatieve vangststrategieën en de relatie tussen populatieontwikkeling en veiligheid van water¬keringen. Of het onderzoek naar vangmiddelen wordt uitgevoerd hangt af van de resultaten van het onderzoek dat de Europese Commissie heeft uitgezet naar humane vangmethoden. Alle deelonderzoeken zullen eind 2007 afgerond zijn en de resultaten worden dan aangeboden aan bestuurders van provincies en waterschappen.

5
Kunt u aangeven welke bedragen in de afgelopen drie jaar zijn uitgegeven aan de bestrijding van muskusratten en hoeveel muskusratten zijn gevangen?

Bron: Landelijke Coördinatiecommissie Muskusrattenbestrijding februari 2007

De kosten van de bestrijding van muskusratten bedragen circa 30 miljoen euro per jaar.

Door de muskusrattenbestrijding wordt schade aan waterkeringen in een vroeg stadium gesignaleerd. Hierdoor is snelle actie mogelijk, waardoor echt gevaarlijke situaties voorkomen worden. Wegens kostenefficiënte afwegingen besteden muskusrattenbestrijders extra aandacht aan de kwetsbare waterkeringen.

Op dit moment wordt onderzocht hoeveel kosten worden bespaard door schade te voorkomen, zie antwoord vraag 3 en 4.

6

Vindt u het verantwoord dat jaarlijks tientallen miljoenen Euro’s worden uitgegeven aan een zeer dieronvriendelijke wijze van bestrijding, terwijl kennelijk adequaat wetenschappelijk onderzoek naar nut en noodzaak ontbreekt?

Veiligheid en droge voeten zijn van wezenlijk belang in Nederland. De gegevens uit bovenstaande tabel wijzen erop dat de muskusrattenbestrijding nut heeft. Uit de cijfers blijkt namelijk dat het met dezelfde vangstmethode steeds langer duurt voordat één muskusrat gevangen wordt. Dit wijst erop dat de muskusrattenpopulatie afneemt.

De noodzaak van de muskusrattenbestrijding blijkt uit het onderzoek naar ‘De gevolgen van graverij van muskusratten voor de veiligheid van waterkeringen’. De conclusie uit dit onderzoek is dat, met uitzondering van de zeekeringen, alle typen waterkeringen in veiligheid afnemen als gevolg van het gegraaf van muskusratten.

Zoals u in mijn vorige antwoorden kunt lezen wordt de huidige praktijk van de muskusrattenbestrijding wetenschappelijk beoordeeld, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de mogelijke ontwikkeling van meer diervriendelijke bestrijdingsmethoden.

7
Kunt u aangeven hoe u in dit kader de landelijke onbeschermdverklaring van de vos, één van de belangrijkste predatoren van de muskusrat, ziet, waar de vos mogelijk een nuttige rol zou kunnen spelen in het reguleren van de muskusrattenpopulatie?

De vos is niet onbeschermd verklaard, maar bestrijding is vrijgesteld in het kader van schadebestrijding. De gunstige staat van instandhouding van de vos is niet in het geding, waardoor deze soort zijn rol als predator in ecosystemen kan blijven vervullen.

8
Bent u bereid opdracht te geven tot een grootscheeps wetenschappelijk onderzoek naar nut en noodzaak van en alternatieven voor de huidige wijze van bestrijding van muskus¬ratten? Zo ja, op welke termijn? Zo neen, waarom niet?

Deze onderzoeken lopen al (zie antwoord op vraag 3 en 4).

DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,


G. Verburg