Kamer­vragen aan de ministers van LNV en VWS over toelating van stevia als natuurlijk zoet­middel

Indiendatum: jul. 2007
Antwoorddatum: 20 aug. 2007

Antwoorden op Kamervragen van het Kamerlid Thieme over Stevia als natuurlijk zoetmiddel.

1
Kent u het bericht ‘Coca Cola gaat over op natuurlijke zoetstoffen’?

1
Ja.

2
Kunt u aangeven waarom Stevia of het daarvan afgeleide Rebaudioside verboden is op de Nederlandse markt als voedingsmiddel?

3
Kunt u aangeven of er schadelijke effecten bekend zijn die een dergelijk verbod rechtvaardigen? Zo ja, welke schadelijke effecten? Waar is dat uit gebleken? Zo neen, bent u dan bereid de stof versneld tot de Nederlandse markt toe te laten?

4
Hoe verklaart u dat de stof wel is toegelaten in Japan en in de Zuid-Amerikaanse landen?

5
Hangt het verbod op Stevia in de Europese Unie samen met interne marktbescherming? Zo ja, acht u dit een juiste gang van zaken? Zo neen, wat staat dan marktintroductie in de EU en Nederland als voedingsmiddel in de weg?

2 t/m 5
In Europa worden alleen maar additieven, zoetstoffen en nieuwe voedingsmiddelen toegelaten na een toelatingprocedure waarbij de veiligheid van het product beoordeeld wordt. Dit is vastgelegd in Europese regelgeving.
In 1999 is een aanvraag ingediend om bladeren van de Stevia rebaudiana als nieuw voedingsmiddel toe te laten op de markt. Eveneens is in dat jaar een aanvraag ingediend om de stof stevioside, een glycoside verkregen uit Stevia bladeren, toe te laten als zoetstof. De ingediende dossiers bleken echter onvolledig. Er was niet voldoende onderzoek gedaan om aan te kunnen tonen dat deze producten geen gevaar voor de gezondheid van de mens opleveren. Zo ontbraken een aantal veiligheidsstudies nodig voor een deugdelijke risico beoordeling.
Voor de stof rebaudiosode, een andere glycoside die verkregen kan worden uit Stevia bladeren, is nooit een aanvraag voor toelating tot de EU ingediend. Voordat rebaudioside toegelaten kan worden op de markt zal het, net zoals de andere zoetstoffen die op dit moment op de markt zijn, een Europese toelatingprocedure moeten doorlopen.
Er is hier dus geen sprake geweest van interne markt bescherming, maar van de bescherming van de veiligheid en gezondheid van de Europese consument. Daartoe hanteert de EU een eigen en hoog beschermingsniveau. Mocht Stevia, of een product daarvan, voldoen aan de Europese veiligheidseisen, dan zal het toegelaten worden op de markt.
Uit het door u aangehaalde krantenbericht blijkt dat Coca Cola uit marketingtechnische overwegingen een aanvraag zal indienen voor toelating van zoetstoffen verkregen uit Stevia. Er is geen reden om de benodigde procedure, waarin de veiligheid van een dergelijk product beoordeeld wordt, te versnellen.

6
Klopt het dat Stevia extract wel in Nederland verkrijgbaar is “voor uitwendig gebruik”, terwijl bekend is dat veel kopers de stof gebruiken als alternatief voor suiker en suikervervangers als aspartaam? Zo ja, wat staat toelating voor inwendig gebruik wat u betreft in de weg?

6
Stevia extract mag inderdaad voor uitwendig gebruik verkocht worden. Als de verpakking onvoldoende duidelijk maakt dat het niet bedoeld is voor consumptie, worden er door de VWA maatregelen genomen.
7
Is het waar dat Stevia casu quo Rebaudioside veel zoeter is dan suiker en niet de nadelige bijwerkingen heeft van suiker zoals tandbederf en obesitas?

7
Van de glycosiden aanwezig in Stevia wordt gerapporteerd dat ze 40 tot 300 keer zoeter zijn dan saccharose; dit ligt in dezelfde orde van grootte als de bestaande intensieve zoetstoffen. Daarnaast lijken de gegevens er inderdaad op te wijzen dat Stevia of rebaudioside niet zullen bijdragen aan tandbederf of obesitas.

8
Bent u bereid onderzoek naar deze effecten van mogelijke marktintroductie van Stevia casu quo Rebaudioside in het kader van de terugdringing van obesitas en tandbederf? Zo ja, op welke termijn? Zo neen, waarom niet?

8
Het is te verwachten dat het gebruik van (al dan niet kunstmatige) zoetstoffen die suikers vervangen, en een verminderde of geen calorische waarde hebben, een rol kunnen spelen in het terugdringen van obesitas en tandbederf. Er is vooralsnog geen reden om aan te nemen dat Stevia hiervoor geschikter zou zijn dan de andere zoetstoffen (die soortgelijke eigenschappen hebben) die momenteel op de markt zijn. Ik ben dan ook niet bereid een dergelijk onderzoek te doen.

De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,


dr. A. Klink