Vragen over het plan van het Dolfi­narium om orka Morgan te verhuizen naar Loro Parque op Tenerife

Indiendatum: jul. 2011
Antwoorddatum: 12 okt. 2011

1. Is het waar dat het Dolfinarium bij uw ministerie een vergunning heeft aangevraagd voor de verhuizing van Morgan naar Loro Parque in Tenerife? ^[1] Zo ja, op welke termijn beslist u over deze aanvraag? Zo neen, hoe zit het dan?

Het Dolfinarium heeft een vergunning aangevraagd voor verplaatsing van Morgan naar Loro Parque in Tenerife. De Dienst Regelingen heeft hiertoe op 27 juli 2011 het benodigde EG-certificaat verstrekt waarin is gesteld dat het Dolfinarium na 4 augustus 2011 tot transport zou mogen overgaan.

2. Hoe verhoudt een eventuele overplaatsing van Morgan naar een park op Tenerife zich tot uw toezegging dat “als we over de gegevens en de onderbouwing beschikken dat het voor het dier veilig is, willen wij bevorderen, stimuleren, dat het teruggaat naar de vrije zee”? ^[2] Kunt u uiteenzetten hoe deze toezegging wordt meegewogen en verankerd bij de ontwikkelingen rond Morgan, inclusief de nu voorliggende vergunningaanvraag?

6. Kunt u bevestigen dat het Loro Parque een attractiepark is waar dagelijks drie orkashows, vier dolfijnenshows, vijf zeeleeuwenshows en zes papegaaienshows plaatsvinden ter vermaak van het publiek? Hoe oordeelt u over shows waarbij toppredatoren die bekend staan om hun hoge intelligentie kunstjes moeten vertonen die tegen het natuurlijk gedrag in gaan? Zou een eventuele overplaatsing naar Loro Parque betekenen dat Morgan zal worden ingezet in de shows van dit park? Zo ja, hoe verhoudt dat zich tot de beloofde inspanningen om het dier terug te laten keren in het wild? Zo neen, hoe weet u dat zo zeker?

9. Gelden de criteria die u de Kamer heeft meegedeeld over de terugplaatsing in het wild, te weten beschikbaarheid en onderbouwing van gegevens dat het voor het dier veilig is, ook voor een eventuele overplaatsing naar een ander park? Zo ja, kunt u deze gegevens naar de Kamer sturen en zeggen hoe beoordeelt de waarschuwingen van wetenschappers beoordeelt die zeggen dat de plaatsing van een orka in een groep die geen familie is, haar taal niet spreekt, en waarin door gebrek aan sociale structuur al veel agressief gedrag is getoond, het welzijn van deze orka niet ten goede zal komen? [10] Zo neen, waarom niet? Welke criteria legt u dan wel aan de dag voor de beoordeling van overplaatsingsvergunningen?

Op 3 augustus heeft de voorzieningenrechter uitspraak gedaan in een zaak die is aangespannen door de Orka coalitie naar aanleiding van het verstrekte EG-certificaat. De rechter heeft het EG-certificaat geschorst en aangegeven dat ik naast de procedurele toets ook een inhoudelijk standpunt dien in te nemen over het al dan niet uitzetten van de orka Morgan in de vrije natuur of de overplaatsing naar Loro Parque in Tenerife. In mijn beslissing op bezwaar zal ik hierop in gaan.

Voor het antwoord op de hierboven vermelde vragen, verwijs ik naar mijn brief aan uw Kamer over mijn beslissing op het bezwaar van de Orka Coalitie.

3. Is er een geldbedrag gemoeid met het plan van het Dolfinarium om Morgan te laten overnemen door Loro Parque op Tenerife? Zo ja, om welk bedrag gaat het?

Zover mij bekend is er alleen sprake van een vergoeding van gemaakte kosten. Ik ben er niet van op de hoogte om welk bedrag het gaat. Er is geen sprake van een commercieel belang voor het Dolfinarium met betrekking tot de overname van Morgan door Loro Parque.

4. Wat is de stand van zaken van de uitvoering van de op 28 juni aangenomen motie Ouwehand waarin de Kamer u gevraagd heeft het Dolfinarium op te dragen de gegevens over Morgan openbaar te maken, zodat onafhankelijk onderzoek mogelijk is naar de terugplaatsing van deze orka in het wild? ^[3] Wat vindt u ervan dat het Dolfinarium, nog voordat u bent begonnen met de uitvoering van deze motie, in de media heeft laten weten “vooralsnog niet in te willen gaan op de wens van de politiek?” ^[4] Vindt u het gepast dat een commerciële organisatie die een vergunning heeft gekregen voor de opvang van een in het wild levende orka het betreffende dier als haar eigendom beschouwt waar niemand zich verder mee mag bemoeien, ook de volksvertegenwoordiging niet?

Zoals ik in mijn reactie op de motie heb gezegd, ben ik niet in de positie en heb ik niet de bevoegdheid om het Dolfinarium op te dragen de gegevens openbaar te maken. Om die reden heb ik de motie ook ontraden.Uit de hoorzitting, die in het kader van de lopende bezwaarprocedure is gehouden op 9 september 2011, is geconcludeerd dat het met name om akoestische informatie zou gaan. Daarover zijn inmiddels afspraken gemaakt, tussen het Dolfinarium en de Orka Coalitie.

5. Kunt u zeggen hoe u het Dolfinarium -een park dat zich profileert met shows en voorstellingen- typeert? Deelt u de mening dat de uitspraak “Dit is geen attractiepark, maar een zeezoogdierenpark” een vertekening van de werkelijkheid is? Wat vindt u van beweringen als “Morgan geniet van de aandacht van de gasten. Zoals het voor bezoekers leuk is om naar haar te kijken, is het voor haar leuk om naar ons te kijken” en “De openbaarmaking van de gegevens van Morgan schaadt haar privacy”? ^[5]

Het Dolfinarium is een zeezoogdierenpark, een dierentuin die voldoet aan de wet- en regelgeving die daarvoor in internationaal, Europees en Nederlands verband gelden. Het is gebleken dat Morgan in het bassin waarin ze nu verkeert, positief reageert op de aandacht van verzorgers en van gasten en dat de orka blijk geeft van verveling als ze gedurende langere tijd alleen gelaten wordt, hetgeen soms niet te voorkomen is.

7 en 8

7. Welke kennis is er op uw ministerie over Loro Parque? Bent u ervan op de hoogte dat er meerdere incidenten in dit park zijn geweest waarbij de trainers zijn aangevallen door de orka’s en waarbij zelf een trainer om het leven is gekomen ^{[6] [7]} ? Wat vindt u ervan –in termen van betrouwbaarheid van het park- dat Loro Parque de dood een ongeluk blijven noemen terwijl uit het autopsie rapport blijkt dat de trainer is omgekomen als gevolg van een aanval door de orka? ^[8]

8. Is het waar dat inmiddels meer dan de helft van de trainers en verzorgers van de orka’s niet is gekwalificeerd of getraind volgens de standaard van SeaWorld om met orka’s om te gaan? ^[9] Als een opleiding volgens de standaarden van SeaWorld al iets zegt over de kwaliteit ten aanzien van de verzorging van orka’s, wat zegt het u dan dat dat de helft van de mensen die voor Morgan moeten gaan zorgen niet aan deze standaarden voldoet? Klopt het dat de orka’s in Loro Parque in 2007 allemaal een endoscopie moesten ondergaan omdat er verkeerde coating was gebruikt van de bassins? Zo ja, hoe oordeelt u over dit gebrek aan kennis over het houden van orka’s?

Het is mij bekend dat er enige ongelukken hebben plaatsgevonden in Loro Parque met orkatrainers. Het is niet aan mij om een oordeel te vellen over de kwalificaties van de trainers, die Loro Parque nodig acht voor het omgaan met orka’s. Ik ga mij niet mengen in de interne nationale Spaanse regelgeving op dat gebied. Dat geldt ook voor de beoordeling van een intern autopsierapport.

Het bassin van Loro Parque is onlangs in zijn geheel gerenoveerd, waarbij geleerd is van de lessen uit het verleden. De diepte van het bassin is aangepast en de coating van de wanden is vernieuwd.

10. Kunt u bevestigen dat u op dit moment eindverantwoordelijke bent ten aanzien van het welzijn van Morgan? Zo ja, op welke wijze verandert dit als Morgan naar het buitenland wordt overgeplaatst? Zo neen, hoe zit het dan en wat verandert er bij overplaatsing naar het buitenland?

De organisatie die het dier opvangt, momenteel het Dolfinarium, is eind­verantwoordelijk voor het welzijn van de orka Morgan. Bij overplaatsing naar een andere organisatie, gaat de eindverantwoordelijkheid over naar de nieuwe organisatie.

11. Kunt u toezeggen dat u in elk geval geen vergunningen verleent voor een eventuele verplaatsing van Morgan voordat u de Kamer heeft geïnformeerd over de uitvoering van de motie Ouwehand 3 en de verdere concretisering van de inzet om de orka te terug te laten keren naar het wild met als eventuele tussenstap de verplaatsing naar een natuurlijker omgeving?

In het antwoord op vraag 2 geef ik aan dat ik als onderdeel van de lopende bezwaarprocedure uitgebreider zal ingaan op de vraag over al dan niet uitzetten in de natuur. Ik zal de Kamer gelijktijdig informeren over de uitvoering van de motie Ouwehand en mijn besluit inzake de bezwaarprocedure over de overplaatsing van Morgan.

Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie
dr. Henk Bleker

^[1]http://www.nu.nl/binnenland/2568817/orka-morgan-canarische-eilanden.html

^[2] Handelingen 2010-2011, nr 93, Vao Dierhouderij 22 juni

^[3] Kamerstuk 28973, nr 53

^[4]http://www.destentor.nl/regio/veluwewest/9022853/Dolfinarium-moe-van-Morgangezeur.ece

^[5] http://www.depers.nl/cultuur/583249/Spaanse-zon-voor-orka-Morgan.html

^[6]http://www.dailymail.co.uk/news/article-486886/Trainer-escapes-death-killer-whale-accident.html

^[7]http://www.spanjevandaag.com/canarias/klap-van-orka-doodt-begeleider-loro-parque-tenerife/

^[8]http://www.abc.es/20101003/comunidad-canarias/orca-keto-ataco-causo-20101003.html

^[9]http://www.abc.es/20101018/comunidad-canarias/adiestradores-loro-parque-tienen-20101018.html

^[10]http://www.outsideonline.com/outdoor-adventure/nature/Blood-in-the-Water-Keto.html?page=5